St. Elisabeth Stift - Berlin, Duitsland

Om de patiënten een veilig gevoel te geven en de oriëntatie te vergemakkelijken, werden de gangen voor de bewoners van de dementieafdeling ingericht volgens een bij de omgeving passend kleur- en lichtconcept. De woonomgeving moet helder verlicht zijn. Niets mag verblinden of schaduwen werpen, anders treden onmiddellijk angsten op.

Mensen die aan dementie lijden, nemen de omgeving anders waar en reageren gevoelig op licht, schaduw en kleur. Vaak gaat de ziekte gepaard met een grote bewegingsdrang. Deze mensen voelen zich veel beter wanneer ze veilig en vrij op de gangen kunnen bewegen.

Architecte Monika Holfeld uit Berlijn heeft deze zogenaamde milieutherapeutische eisen opgenomen in haar kleur- en lichtconcept en in de praktijk omgezet bij de renovatie van de dementieafdeling van de St. Elisabeth Stift. Eerst werden de plafonds

van het gebouw aangepast aan de actuele brandbeveiligingsvoorschriften. Voor een verblindings- en schaduwvrije verlichting werden inbouwledarmaturen geplaatst in de plafonds, maar ze werden niet helemaal vlak ingebouwd. Ze steken nog zo'n drie centimeter uit buiten het plafondvlak, zodat ze ook indirecte verlichting leveren.

Voor de waargenomen helderheid, met andere woorden de luminantie, is naast de verlichtingssterkte ook van doorslaggevend belang hoe het licht reflecteert tegen de wanden en de vloeren. Al naargelang de kleur en de structuur van het oppervlak kan de waargenomen helderheid sterk verschillen. Voor de wanden van de lange gangen koos de architecte daarom zeer heldere, warme kleuren. Kleurwissels aan richtingveranderingen of naast deuren bieden bijkomende hulp bij de oriëntatie.
De vloerbekleding werd gerealiseerd in een warme kleurtint, om de verlichtingssterkte niet te beperken.

Het is belangrijk de bewoners niet te overladen met prikkels", legt Monika Holfeld uit. "Als men een centrum voor dementiepatiënten inricht volgens het principe "veel helpt veel", wekt men bij de bewoners irritaties of zelfs angsten op." Daarom is het kleurconcept opgesplitst in drie duidelijke delen. De plafonds en de wanden zijn gehuld in de hoofdkleuren. De nevenkleuren zijn terug te vinden op de vloeren, deuren en meubels. De accentkleuren zijn gebruikt als kleurstrepen naast deuren en ook

voor woonaccessoires, zoals wanddecoratie en gordijnen. Deze accentkleuren en wanddecoraties vormen voor de bewoners belangrijke aanknopingspunten om zich te oriënteren. Het kleurconcept wordt in het juiste licht geplaatst met de Liventy Flat van TRILUX. Met 4.000 kelvin en een lichtopbrengst van 111 lumen per watt zorgt de inbouwledarmatuur energie-efficiënt voor het hogere verlichtingsniveau dat mensen met dementie nodig hebben.